Το Ζωγράφειο Λύκειο Κων/πολης και η πολύχρονη προσφορά του…
Συμπληρώνονται φέτος 130 ολόκληρα χρόνια από τότε που ο μεγάλος Βορειοηπειρώτης Εθνικός Ευεργέτης από το Κεστοράτι της Ηπείρου Χρηστάκης Ζωγράφος, «ο Προστάτης της Παιδείας», όπως έχει αποκληθεί, ίδρυσε στην Κωνσταντινούπολη το «Ζωγράφειον Γυμνάσιον» - σήμερα ονομάζεται Ζωγράφειον Λύκειον- με το οποίο πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στην Παιδεία του Ελληνισμού της Ανατολής. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Κεστοράτι, τις οποίες συμπλήρωσε στη νεοσύστατη τότε Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων, μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου εργαζόταν ο πατέρας του Βίκτωρας Ζωγράφος, ως έμπορος και τραπεζίτης. Αξιοποίησε, κατά τον καλύτερο τρόπο την επιχειρηματική δραστηριότητα του πατέρα του, με αξιέπαινη ικανότητα προσαρμογής στις συνθήκες που επικρατούσαν γύρω του. Και είναι αλήθεια ότι οι συνθήκες στην Τουρκία εκείνη την εποχή ήταν αρκετά ευνοϊκές, γιατί συνέπιπταν με τη σημαντική προσπάθεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για εκσυγχρονισμό, κατά τα πρότυπα της Δύσης.
Αυτό το γεγονός έδινε τη δυνατότητα σε όλους τους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, για ελεύθερη δραστηριότητα σε όλους τους παραγωγικούς τομείς ,στην ανάπτυξη του εμπορίου και στη δημιουργία εμπορικών και τραπεζικών οίκων. Έτσι αναδείχτηκαν πρωτοποριακοί έμποροι και τραπεζίτες στην Κωνσταντινούπολη, ανάμεσα στους οποίους ο Χρηστάκης Ζωγράφος κατέλαβε εξέχουσα θέση.
Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα υπήρξε ανάμεσα στους πρώτους τραπεζίτες της Κωνσταντινούπολης και ένας από τους ρυθμιστές της τουρκικής οικονομίας. Παράλληλα ανέπτυξε αξιόλογη κοινωνική δραστηριότητα υπέρ των Ελλήνων και έστρεψε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Παιδεία ξεκινώντας από την ιδιαίτερη πατρίδα του, το Κεστοράτι. Ίδρυσε σ’ αυτό τα Ζωγράφεια Διδασκαλεία από τα οποία κατά τα 17 χρόνια της λειτουργίας τους «εξεπέμποντο διαρκώς θερμαντικαί ακτίνες υποκαιουσαιτον έρωτα προς την μίαν πατρίδα και την τάσιν προς την ποθητήν Παιδείαν».
Με το ίδιο πνεύμα και προς τον ίδιο σκοπό ιδρύει στη συνέχεια, το 1893, στην Κωνσταντινούπολη το Ζωγράφειον Γυμνάσιον, η φήμη του οποίου, παρά τις περιπέτειές του που συνόδευαν τις γνωστές εθνικές μας περιπέτειες, συνεχώς εδραιωνόταν στις συνειδήσεις μαθητών και καθηγητών και έτσι εξηγείται η λειτουργία του και η προσφορά του μέχρι σήμερα. Το Σχολείο τροφοδοτούσε την κοινωνία της Πόλης, με απόφοιτους, ανάμεσα στους οποίους ανήκει και ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, οι οποίοι αναδείχτηκαν στην Τουρκία και σε ολόκληρο τον κόσμο και συνέβαλε αποφασιστικά, μαζί με το άλλο ιστορικό εκπαιδευτήριο, τα Ζάππεια Παρθεναγωγεία, στη διατήρηση της ελληνικής φυσιογνωμίας της Ομογένειας.
Υπήρξε -και εξακολουθεί να είναι- ένα πραγματικό πνευματικό φυτώριο και τούτο γιατί υπηρετήθηκε από ανθρώπους με ανεπτυγμένο το αίσθημα του καθήκοντος και της κοινωνικής προσφοράς, από ανθρώπους που δεν λύγισαν ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, αλλά με πίστη ακράδαντη στην πνοή των νέων ανθρώπων. Όπως δηλώνει ο σημερινός διευθυντής του, βράχος ακλόνητος του Σχολείου, ο Γιάννης Δεμιρτζόγλου, «δεν απογοητευόμαστε. Αν σκεφτόμαστε τα προβλήματα κάθε μέρα, δεν θα μπορούμε να συνεχίσουμε το έργο μας. Διώχνουμε το δύσκολο και περιμένουμε το θαύμα».
Οι άνθρωποι αυτοί έκαναν και κάνουν το χρέος. Ένα χρέος που επεκτείνεται επίσης στο επίσημο Κράτος, επεκτείνεται έπειτα στην πνευματική ηγεσία του τόπου, ώστε να διατηρηθούν ζωντανές αυτές οι φωτεινές εστίες της Παιδείας και του Πολιτισμού, με την αποφασιστική συμβολή τους στην επιβίωση του Ελληνισμού.
Φέτος το Ζωγράφειο ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 130 χρόνια της λειτουργίας και της προσφοράς του. Ευελπιστούμε να είμαστε εκεί.
