Τι χρειάζεται για την ψυχική υγεία…

Πρόσφατα εορτάστηκε παγκόσμια, φυσικά και στη πατρίδα μας η Ημέρα της ψυχικής υγείας. Ο εορτασμός αυτός υποδηλώνει ότι η ψυχική υγεία των λαών του κόσμου ευρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο ή το αντίθετο, κι αν συμβαίνει το αντίθετο, ποιες είναι οι αιτίες και τι πρέπει να γίνει;

Τη σημερινή ημέρα, κατά την οποία, αναμφισβήτητα, υπάρχει μεγάλη υλική πρόοδος (αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας, αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας από τη μηχανή, πρόοδος ανθρωπιστικών επιστημών κ.λ.π..), θα περίμενε κανείς να υπάρχει καλή ψυχική υγεία όλων των ανθρώπων· αυτό όμως νομίζω δεν συμβαίνει, όπως προκύπτει από τα γεγονότα βίας και εγκληματικότητας, που πληροφορούμαστε, σχεδόν κάθε μέρα, από τα ΜΜΕ και το πιο λυπηρό είναι ότι η παιδική παραβατικότητα όλο και αυξάνει. Μήπως συμβαίνει αυτό που γράφει σ’ ένα από τα βιβλία του ο Ν. Καζαντζάκης, «όταν το στομάχι παχαίνει η ψυχή αδυνατίζει;»

Οι αρχαίοι Έλληνες φαντάστηκαν τον άνθρωπο σαν ένα πλάσμα γερό και άξιο να απολαύσει συμμετρικά τα καλά της ζωής, αλλά και την αξία του πνεύματος, σε αγαθή συνεργασία με τους συνανθρώπους του.

Και σήμερον έχουμε χρέος να μην αγνοήσουμε τη ψυχική και πνευματική υγεία του ανθρώπου.

Όπως γράφει στο βιβλίο του «Τα όρια του Ουρανού» ο Αμερικανός Κοινωνιολόγος Γουέην Ντίερ, «σήμερα βλέπεις παντού ανθρώπους να σπρώχνουν, να αγωνίζονται, να ανησυχούν και να μετατρέπουν τη ζωή σ’ ένα παιχνίδι κτήσεων ή κοινωνικής καταξίωσης, παρά εσωτερικής ικανοποίησης».

Ο πολιτικός και θρησκευτικός ηγέτης του Θιβέτ Δαλάϊ Λάμα γράφει σ’ ένα βιβλίο του: «Ως ανθρώπινα όντα, έχουμε όλοι την ίδια κοινή επιθυμία να ζήσουμε μια ζωή γεμάτη νόημα και ευτυχία· η δυνατότητα να βιώσουμε ολοκλήρωση και πληρότητα βρίσκεται μόνο μέσα μας». Η υλική δηλαδή ανάπτυξη από μόνη της δεν λύνει ολοκληρωτικά το πρόβλημα της ανθρώπινης δυστυχίας. Χωρίς τα υγιή αισθήματα της αγάπης, της ευγένειας και της συμπόνιας προς τους συνανθρώπους μας, δεν θα υπάρχει ειρήνη στην οικογένεια και στην κοινωνία μας· η ευγένεια και η καλοσύνη είναι τα βασικά στοιχεία για την ψυχική μας ηρεμία. Όπως λέει ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Επίκτητος (40 – 120 μ.χ.), «το πιο βέβαιο δείγμα μιας ανώτερης ζωής είναι η ηρεμία».

Ένας άλλος δρόμος που οδηγεί ασφαλώς στην εσωτερική μας γαλήνη, είναι η συγχώρεση των συνανθρώπων μας και γι’ αυτό χρειάζεται οπωσδήποτε να βαδίζουμε αυτό το δρόμο· η συγχώρεση, θα έλεγε κανείς, ότι είναι το κλειδί που ανοίγει το δρόμο της ευτυχίας μας. ο νους που δεν μπορεί να συγχωρήσει, είναι αναστατωμένος, τρομαγμένος και γεμάτος φόβο.

Ο Κομφούκιος λέει ότι «ένας θυμωμένος άνθρωπος, είναι γεμάτος δηλητήριο».

Η ευγνωμοσύνη μας προς το Θεό και προς τους συνανθρώπους μας που μας ευεργέτησαν, είναι επίσης μεγάλη αρετή, η οποία συντελεί σημαντικά στη δημιουργία της εσωτερικής μας γαλήνης.

Ο Λα Ροσφουκό γράφει: «αν δεν έχουμε εσωτερική γαλήνη, είναι μάταιο να την αναζητήσουμε σε εξωτερικές πηγές».

Όταν κάποιος νιώθει ευγνωμοσύνη, είναι αδύνατο να νιώθει ανησυχία, θυμό, κατάθλιψη, ή οποιοδήποτε άλλο αρνητικό συναίσθημα, λένε οι ειδικοί.

Ο φιλόσοφος Επίκτητος, πριν από δεκαεννιά αιώνες περίπου, είπε με μια μόνο φράση, τι χρειάζεται ο άνθρωπος, για να έχει μια ευτυχισμένη ζωή και φυσικά μια εσωτερική ικανοποίηση και γαλήνη, η οποία θα του εξασφαλίσει και την ψυχική του υγεία: «Ζωή της Αρετής σημαίνει ευτυχισμένη ζωή». Πράγματι μέσα σ’ αυτή τη φράση του Επίκτητου κρύβεται το μυστικό της ψυχικής μας υγείας.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΧΑΙΡΑΚΗΣ