Σακχαρώδης Διαβήτης

Λόγω της Παγκόσμιας Ημέρας του Σακχαρώδη Διαβήτη που έχει καθιερωθεί η 14η Νοεμβρίου θα προσπαθήσω όσο πιο εκλαϊκευμένα να γράψω δυο λόγια για αυτή την πάθηση.

Ο διαβήτης είναι νόσος χρονία, χαρακτηριζόμενη από μεταβολική διαταραχή των τροφών και της υφής των αγγείων που οφείλεται σε έλλειψη ή ελάττωση ινσουλίνης ή τους ανταγωνιστές της (θυροξίνη Αcth).

Κύρια χαρακτηριστικά των ανωτέρω μορφών του διαβήτη είναι η επιβράδυνση του μεταβολισμού της γλυκόζης, η οποία επί αρχομένου διαβήτη γίνεται αντιληπτή μόνο με εργαστηριακές εξετάσεις, διότι, συνήθως εκδηλώνεται με το τρίπτυχο: πολυδιψία, πολυφαγία, πολυουρία. 

Για να διαγνώσουμε κάποιον ότι είναι διαβητικός στον εργαστηριακό έλεγχο αν έχει σάκχαρο αίματος πάνω από 100 (νήστις) είναι ύποπτος ότι κάποτε θα εμφανίσει σάκχαρο. 

Επίσης αν έχει σάκχαρο πάνω από 126 σε μια - δυο μετρήσεις είναι σίγουρος ότι είναι διαβητικός. Και για να το επιβεβαιώσουμε τον υποβάλλουμε σε καμπύλη σακχάρου και έλεγχο της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης  και αν οι τιμές είναι αυξημένες θα ξεκινήσει την ανάλογη  θεραπεία είτε με ινσουλίνη είτε με χάπια. Συστήνουμε πάντα στους ασθενείς το περπάτημα 4-5 χλμ την ημέρα και αποφυγή φαγητών που αυξάνουν το σάκχαρο όπως το λευκό ψωμί, γλυκά, ζυμαρικά, ρύζι, πατάτα, σοκολάτα, σταφύλια, σύκα (μερικά από αυτά μόνο με μέτρο).

Κύριος αιτιολογικός παράγοντας είναι η κληρονομικότητα, αλλά συντελεί πολύ και η παχυσαρκία. Η συχνότητα αυξάνει με την ηλικία.

Στον παιδικό διαβήτη η ινσουλίνη είναι πιο λίγη από του φυσιολογικού, ενώ στους ενήλικες είναι φυσιολογική, αλλά ο μεταβολισμός παρουσιάζει επιβράδυνση. Όταν η γλυκόζη του αίματος υπερβεί την νεφρική απέκκριση επακολουθεί σακχαρουρία, που οδηγεί σε πολυουρία με ειδικό βάρος ούρων αυξημένο.

Αποτέλεσμα δε της απώλειας σακχάρου δια των ούρων είναι η πολυφαγία. Όταν ο μεταβολισμός της γλυκόζης επιβραδύνεται, διότι η έλλειψη ινσουλίνης είναι αρκετή, γίνεται κινητοποίηση των λιπαρών οξέων από το υποδόριο λίπος για τις θερμιδικές ανάγκες του οργανισμού, η οποία οδηγεί σε παραγωγή από το ήπαρ οξύνης κ.λπ. και συνεπώς οξεώσεως.

Άλλα συμπτώματα, πλην της υπεργλυκαιμίας και σακχαρουρίας είναι η βραχυσωμία στα παιδιά, ταχεία απώλεια βάρους, αίσθημα κοπώσεως, αγγειακές βλάβες, όπως η διαβητική αμφιβληστροειδίτις με δυνατή την απώλεια οράσεως, ο καταρράκτης, η χρονία στεφανιαία ανεπάρκεια, η διαβητική νευροπάθεια που οφείλεται στη βλάβη των τριχοειδών αγγείων των νεύρων με χαρακτηριστική την διαβητική πολυνευρίτιδα, ανοξαιμία και τελικά γάγγραινα των κάτω άκρων, λόγω βλάβης των περιφερικών αγγείων και η σπουδαιοτέρα το διαβητικό κώμα.

Επίσης λίαν συχνές είναι οι λοιμώξεις του δέρματος, κνησμός των γεννητικών οργάνων αρτηριοσκλήρυνσης.

Διαβήτη διακρίνουμε: τον πρωτοπαθή και τον δευτεροπαθή, τον οποίον δευτεροπαθή δυνατόν να προκαλέσουν:

1) Παθήσεις παγκρέατος.

2) Μεγάλη πυκνότητα στην κυκλοφορία ορμονών, που ανταγωνίζονται την ινσουλίνη, όπως η αυξητική ορμόνη, η κορτιζόνη, η θυροξίνη, η αδρεναλίνη.

3) Ηπατικές παθήσεις.

4) Παχυσαρκία.

5) Ενδοκρινοπάθειες.

6) Νεφροπάθειες

7) Διαταραχές του μεταβολισμού των λιπών.

Ο πρωτοπαθής είναι ανίατος, ενώ ο δευτεροπαθής θεραπεύεται όταν βρεθεί και θεραπευτεί η αιτία που προκάλεσε το διαβήτη.

Προτείνω μια εκλαϊκευμένη δίαιτα σακχάρου γιατί πολλοί ασθενείς δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτά που γράφουν τα φυλλάδια των εταιριών.

ΔΙΑΙΤΑ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ:

• Γάλα, τυρί, γιαούρτι άπαχα 

• Αγκινάρες, βλήτα, καρότα, κολοκυθάκια, κουνουπίδι, κρεμμύδια, 

  λάχανο, αγγούρια, αντίδια, μαρούλι, ραδίκια, σέλινο, σπανάκι,

• Μανιτάρια, μελιτζάνες, μπάμιες, μπρόκολα, παντζάρια, πιπεριές, 

  σπαράγγια,  σπανάκια 

• Κοτόπουλο, ψάρι, κιμά, γαλοπούλα 

• Αυγά 

• 1 μέτριο μήλο, 1 μέτριο αχλάδι, 1 ακτινίδιο, 2 βερίκοκα, 1 μέτριο γιαρμά, 

  2 δαμάσκηνα, 10 κεράσια, 1 ½  φλιτζάνι καρπούζι, 1 μεγάλο μανταρίνι, 

  ½ μικρή μπανάνα, 1 φλιτζάνι πεπόνι

• 1 μέτριο πορτοκάλι, 1 μέτριο ροδάκινο, 10 ρόγες σταφύλι, 

  2 μικρά σύκα, 1 φλιτζάνι φράουλες

• 1φέτα ψωμιού σικάλεως, 2 μικρές φρυγανιές

•  ½ φλιτζάνι μακαρόνια, κριθαράκι, χυλοπίτες 

• Φακές, φασόλια, φάβα, αρακά

• 1 μέτρια πατάτα 

• 10 φιστίκια, 5 καρύδια, 5 μύγδαλα, 5 ελιές 

• 1 φέτα μπέικον 

• γκρέιπ φρούτ

• 5 γαρίδες 

• 6 ποτήρια νερό 

• 1 ποτήρι λευκό ξηρό κρασί