Τα Εισόδια της Θεοτόκου…

Η θέσπιση της εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου από την εκκλησία καθιερώθηκε τον 8ο αιώνα μ. Χ. στην Κωνσταντινούπολη. 

Η σχέση π.Χ. του γυναικείου φύλου προς το Ιερό της Ιερουσαλήμ, και μάλιστα προς τα Άγια των Αγίων, όπου εισήρχετο μόνο ο Ιουδαίος αρχιερέας, κι αυτό «άπαξ του ενιαυτού» είναι ιστορικά βεβαιωμένη ως εκτός της ιστορικής πραγματικότητας.

Η Ιουδαϊκή θρησκεία ήταν στα χρόνια του Ιησού έντονα ιεραρχική και αρρενοκρατική σ’ ότι αφορά τη λατρεία του Θεού στο ιερό των Ιεροσολύμων. Ο Ιουδαϊσμός ήταν μια αρρενοκρατική θρησκεία  κι από αυτό επηρεάστηκε κι ο Χριστιανισμός σαν θρησκεία εντός του ελληνορωμαϊκού κόσμου.

Αυτό  όμως έγινε μέσα σε ένα ειδωλολατρικό περιβάλλον, κυρίως, όπου ο Θεϊκός κόσμος, όχι μόνο ο ανθρώπινος, εκφραζόταν μέσα από το αρσενικό και θηλυκό φύλο. Φαίνεται πως από ένα σημείο κι έπειτα η χριστιανική Κοινότητα αναζητούσε κάποια διέξοδο στο πρόβλημα που παρουσίαζε, για την καθημερινή ευσέβεια, η έλλειψη του θεϊκού γυναικείου στοιχείου στη χριστιανική ζωή.

Και το περί Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που ο Ωριγένης ονομάζει «Διήγησις ή Ιστορία (ή και Γέννησις)  Μαρίας της Αγίας Θεοτόκου και Υπερενδόξου Μητρός Ιησού Χριστού…» 

Το Πρώτοευαγγέλιο του Ιακώβου κάνει εκτεταμένη μνεία περί των γονέων της Θεοτόκου Μαρίας, του Ιωακείμ και της Άννας, περί της θαυμαστής γέννησης της Θεοτόκου από γηραιούς γονείς, οι οποίοι, προβλέποντας την ταχεία έξοδό των από τη ζωή αυτής, προσήνεγκαν, κατά την παράδοση αυτή, την κόρη τους Μαρία στο Ιερό της Ιερουσαλήμ, όταν ήταν τριών ετών, κι έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό. 

Αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχθηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόμου) και την εισήγαγε στο ιερό «Εμεγάλυνε ο Κύριος το ονομά Σου σε όλες τις γεννεές. Με Εσένα θα ευλογηθούν τα έθνη και ο Κύριος θα λυτρώσει τους υιούς του Ισραήλ» όπου έμεινε μέχρι την ηλικία των 14-15 ετών, και τότε, ως ενηλικιωμένη κόρη, αφού οι γονείς της είχαν προ τριετίας αποθάνει, οι ιερείς μετά κοινή σύσκεψη, αποφάσισαν να την μνηστεύσουν με τον Ιωσήφ, ο οποίος κατά τη διήγηση αυτή ήταν χήρος και είχε αρσενικά και θηλυκά τέκνα από τον πρώτο του γάμο. (ΣΑΒΒΑ ΑΓΟΥΡΙΔΗ-Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών). 

Η εθιμολογία της ελληνικής παράδοσης

Είναι τόσο σημαντική η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου, που πέρα από τα πολλά προσωνύμια την ημέρα αυτή προσωνυμείται «της Παναγίας της Αρχισπορίτισσας» της «Μεσοσπορίτισσας, ή της «Ξεσπορίτισσας», ανάλογα σε ποιο στάδιο βρίσκεται τότε η σπορά. 

Λέγεται και «Πολυσπορίτισσα», επειδή την ημέρα αυτή συνηθίζουν να βράζουν πολυσπόρια, μίγμα από τα γεωργικά προϊόντα του σπιτιού, που άλλα τρώγουν κι άλλα προσφέρουν «για τα χρόνια πολλά» και για ευδοκίμηση της σποράς «τη μέρα αυτή βασιλεύει η Πούλια, και ότι καιρό θα κάμει αυτή τη μέρα, θα κάμει και τις σαράντα κατοπινές μέρες.

Αναδρομές

Θυμάμαι, μαθητής της Γ΄ Τάξης στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού μου, στο Χαροκόπι, μας ρώτησε ο αείμνηστος δάσκαλός μας Γ. Βρέλλης (αδερφός του Παύλου, του Γλύπτη), τι σημαίνουν τα Εισόδια της Θεοτόκου; 

Δεν ξέραμε να απαντήσουμε τι είναι Εισόδια. Ο εμπνευσμένος δάσκαλός μας προσπαθούσε, και στην ιστορία και στα θρησκευτικά, να μας τα παρουσιάζει παραστατικά. Έτσι λοιπόν μας είπε: κλείστε τα μάτια σας και φανταστείτε τους γονείς της Μαρίας της Θεοτόκου (της Παναγίας) τον Ιωακείμ και την Άννα ντυμένοι όπως βλέπουμε στις αγιογραφίες τους Αγίους και τις Αγίες ντυμένους με τα «ιμάτια», να πηγαίνουν στο Ναό την μικρή Μαρία, ντυμένη κι αυτή με ένα  γαλάζιο ιμάτιο να την αφιερώσουν στον Θεό. Αυτή η είσοδος της Μαρίας και των γονιών της στο Ναό  του Σολομώντα και την αφιέρωσή της στο θεό το λέμε τα  «Εισόδια της Θεοτόκου».

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, την ημέρα αυτή ο νους μου με γυρίζει στο Σχολείο μου, στο χωριό, στο δάσκαλό μου και στους συμμαθητές μου. Και επί τη ευκαιρία της παραστατικής ενθύμησης των Εισοδίων της Θεοτόκου από τον δάσκαλό μας θα πω δυο λόγια για την γενιά μου η οποία ήταν  γαλουχημένη από τους γονείς και τους δασκάλους να βρίσκεται  κοντά στην εκκλησία. 

Με την καθημερινή πρωινή προσευχή στο σχολείο, με τον ανελλιπή Κυριακάτικο εκκλησιασμό και με την συμμετοχή μας στο ‘’Πάτερ ημών’ και το ‘’Πιστεύω’’ στις λειτουργίες. Να τηρούμε τις νηστείες, να πηγαίνουμε στις αγρυπνίες και να μεταλαμβάνουμε των Αχράντων Μυστηρίων…

Μια γενιά, που στο σχολείο κάναμε έπαρση και υποστολή σημαίας. Μια γενιά που πίστευε πολύ στο θεό, που σέβονταν απόλυτα τους γονείς, τους δασκάλους, τους  γείτονες. Μια γενιά που στο άκουσμα της καμπάνας όπου και να βρισκόταν γύριζε προς το μέρος της εκκλησίας και έκανε το σταυρό στον Παντοδύναμο και στην Παναγία.

(Μέτσοβο)