Οι Ηπειρώτες Ευεργέτες και η ανεκτίμητη προσφορά τους…

Στους Ηπειρώτες Εθνικούς Ευεργέτες είναι αφιερωμένο το ετήσιο Ημερολόγιο που εξέδωσε για το έτος 2024 ο Σύλλογος Ηπειρωτών Κορινθίας. Κατά την παρουσίασή του, στις 10 - 12 - 2023, έκρινε σκόπιμο να οργανώσει στην Κόρινθο ειδική εκδήλωση, κατά την οποία με προσκάλεσε να μιλήσω γι’ αυτό το αρκετά ενδιαφέρον θέμα. Προσπάθησα, στα πλαίσια μιας ομιλίας να δώσω μια σύντομη και όσο γινόταν εναργή εικόνα από τη ζωή, τη δράση και  την προσφορά των βασικών αυτών εκπροσώπων του Απόδημου Ελληνισμού, που δεν είναι άλλοι παρά οι Ηπειρώτες Έμποροι Εθνικοί Ευεργέτες. Αυτοί δεν ήταν τυχαίοι άνθρωποι, ούτε απέκτησαν τα χρήματά τους χωρίς μόχθο και προσωπικές θυσίες. Υπήρξαν, κατά κοινή ομολογία τα πιο εκλεκτά τέκνα του Λαού μας. Ένιωσαν βαθιά μέσα στην ψυχή τους το χρέος προς την πατρίδα. Αυτούς είχε υπόψη του και ο ποιητής Καβάφης, όπως τους γνώρισε στην Ελληνική Αλεξάνδρεια, θαύμασε τη δράση τους, εκτίμησε την προσφορά τους και παρουσίασε σε δυο στίχους το μεγαλείο τους:

«Όταν θα θέλουν να καυχηθούν οι Έλληνες

τέτοιους βγάζει το Έθνος μας θα λένε».

Χάρη και σ’ αυτά τα εκλεκτά τέκνα της ιδιαίτερης πατρίδας μας, η Ήπειρος, η πανάρχαια αυτή του Ελληνισμού Κοιτίδα, υπήρξε η Ακρόπολη, το ιερό βήμα, όπου ο νέος Ελληνισμός μπόρεσε, ως άρτον προθέσεως να διαφυλάξει μέσα στο μακροχρόνιο σκοτάδι της σκλαβιάς, την κιβωτό της εθνικής του αυτοσυνειδησίας, και να αποβεί το πιο γνήσιο κομμάτι της ελληνικής γης.

Αυτό έχοντας υπόψη κι εμείς, ως Σύνδεσμος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων «Οι Ζωσιμάδες», από το πρώτο έτος της ίδρυσης του Συνδέσμου μας, το 1995, αγωνιστήκαμε να ανασύρουμε από τη λήθη αυτό το ανεκτίμητο εθνικό κεφάλαιο και να αναδείξουμε τη δράση και την προσφορά τους, με τις οποίες αναδείχτηκαν Ευεργέτες του Έθνους, ενώ ταυτόχρονα απέβησαν συντελεστές της προόδου των πόλεων και των χωρών στις οποίες έζησαν.

Στα πλαίσια αυτού του αγώνα επισκεφθήκαμε όλα σχεδόν τα μέρη στα οποία αυτοί έζησαν συγκεντρώσαμε, σε συνεργασία και με τοπικούς ερευνητές, πολύτιμο αρχειακό και μνημειακό υλικό -άγνωστο μέχρι τότε και ανεξερεύνητο- το οποίο αποτελεί αρχειακό υλικό του Συνδέσμου μας• ένα μεγάλο μέρος του αποτέλεσε τη βάση για τις μέχρι τώρα εκδόσεις μας, ανάμεσα στις οποίες ξεχώρισαν:

• «Μνήμη Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων», που αποτελεί προσφορά στην ιστορική μνήμη της γεραράς Ζωσιμαίας Σχολής, η οποία υπήρξε, από το 1828, το σπουδαιότερο εκπαιδευτικό ίδρυμα του αλύτρωτου Ελληνισμού.

• «Ηπειρώτες Έμποροι Ευεργέτες του Ελληνικού Έθνους και Συντελεστές της Προόδου της Ανθρωπότητας» -στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα- με το οποίο συμβάλαμε αποφασιστικά στην προβολή, μέσα και έξω από την Ελλάδα των μεγάλων συμπατριωτών μας, και στο φρονηματισμό της νεολαίας μας.

• «Ιωάννης Δομπόλης, Ηπειρώτης Εθνικός Ευεργέτης, Υπουργός Οικονομικών στην Κυβέρνηση Ι. Καποδίστρια, Ιδρυτής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών», με βασικό στόχο να προβληθεί στο Πανελλήνιο ως πηγή έμπνευσης και παραδειγματισμού ο αγνός αυτός Ηπειρώτης με το εκτυφλωτικό φως της φιλοπατρίας και της φιλογένειας.

• «Ο Ελληνισμός της Ρωσίας και η προσφορά του προς το Έθνος», που εκδόθηκε το 2016, στα πλαίσια του εορτασμού του έτους της Ελληνορωσικής φιλίας και αναδείξαμε τέσσερις φωτεινές ελληνικές εστίες -τη Νίζνα, τη Μόσχα, την Πετρούπολη και την Οδησσό- στις οποίες μεγαλούργησε το εθνικό κεφάλαιο του Ελληνισμού της Ρωσίας με πρωτοπόρους τους Ηπειρώτες Εμπόρους, Εθνικούς Ευεργέτες και Δασκάλους του Γένους.

• «Ευεργεσία και Παιδεία», που εκδόθηκε το 2021, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 21, προκειμένου να αναδείξουμε το ρόλο τους στο Διαφωτισμό και στην Πνευματική Ανάταση του υπόδουλου Γένους, που έφεραν την Επανάσταση και μας χάρισε τη Λευτεριά, καθώς επίσης τη συμβολή τους στην εδραίωση του Νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους και στην ακτινοβολία του απανταχού Ελληνισμού.

Ολοκληρώνουμε ήδη τη σύνταξη του νέου Αναμνηστικού Τόμου με τίτλο «Οδοιπορικό στη ζωή και στο έργο των Ζωσιμάδων», που θα είναι τους προσεχείς μήνες έτοιμος προς έκδοση, ώστε να χυθεί πλήρες φως στη ζωή και στη δράση της αξιοσέβαστης Ζωσιμαίας Αδελφότητας με την ανεκτίμητη προσφορά της προς την Ήπειρο και προς ολόκληρο το Έθνος.

Μέσα δε από τους μαζικούς φορείς στους οποίους μετέχουμε, σε συνεργασία με το Δήμο Ιωαννιτών και την Περιφέρεια Ηπείρου, φιλοδοξούμε να στηθεί σε περίοπτη θέση της πόλης των Ιωαννίνων το Μνημείο των Ηπειρωτών Εθνικών Ευεργετών για να θυμίζει στους επισκέπτες και στις επερχόμενες γενιές, την παρακαταθήκη που μας άφησε από την αρχαιότητα ο ιστορικός Πολύβιος, σύμφωνα με την οποία:

«Γνώριμος τοις πολλοίς και παραδόσιμος τοις επιγιγνομένοις των ευεργετησάντων την πατρίδα γίνεται δόξα».