Μη Κρατικά Πανεπιστήμια: Κρίση των θεσμών…
Για τη χώρα μας το μείζον πρόβλημα είναι η λειτουργία των θεσμών!
Μια αναμενόμενη δοκιμασία τους θα προκληθεί με τη λειτουργία μΚΠ (μη κρατικών πανεπιστημίων). Ήδη η λειτουργία των ΚΕΣ (κέντρων ελευθέρων σπουδών) έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο πρόβλημα που σχετίζεται με την υποβάθμιση του ακαδημαϊκού θεσμού.
Το μεγάλο λοιπόν πρόβλημα δεν είναι η λειτουργία μΚΠ, αλλά ο τρόπος λειτουργίας τους και η διαφύλαξη των διαδικασιών που θα παρέχουν την εγγύηση για την αξιοπιστία τους.
Οι παρενέργειες της υπολειτουργίας των θεσμών στη χώρα μας είναι γνωστές από τα δημόσια πανεπιστήμια…Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας ότι έχουμε τόσο ανάγκη εμπνευσμένων θεσμών όσο και παράδοση αυστηρής εφαρμογής τους.
Στο διεθνή χώρο υπάρχουν κάποιες χώρες στις οποίες κυριαρχεί η ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση: Νότια Αμερική, Φιλιππίνες, Ιαπωνία, Κορέα… Οι τελευταίες μάλιστα οφείλουν το γεγονός αυτό στα ενδιαφέροντα της αγοράς. Όπως είναι γνωστό, υπάρχουν χώρες όπου εμφανίζεται διογκωμένος ο ιδιωτικός τομέας με ενίσχυση κρατική. Επομένως εμφανίζονται διάφορα είδη ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης με διαφορετική φύση, προσέγγιση και λειτουργία.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην οικονομική ανάπτυξη είναι πολύ διαφορετικός από το ρόλο του στην εξέλιξη της εκπαίδευσης. Ως επί το πλείστον, η ιδιωτική εκπαίδευση είναι διαβρωμένη, αλλά και περιορίζει την πρόσβαση σ’ αυτή των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων. Υπάρχουν βέβαια και κάποιες εξαιρέσεις, π.χ., το Harvard, που δίνουν ίσες ευκαιρίες σε ταλαντούχους φοιτητές από ασθενέστερες κοινωνικές τάξεις. Σε διεθνές επίπεδο, τα περισσότερα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχουν προσβληθεί από πολλές ασθένειες: χαμηλή ποιότητα, ανισότητες, υψηλά δίδακτρα… ενώ παράλληλα επιδιώκουν γρήγορα κέρδη, ακολουθώντας ανορθόδοξες μεθόδους στρατολόγησης και αποδοχής φοιτητών… και δεν τους απασχολεί το επίπεδο των σπουδών!
Στην εποχή μας η ιδιωτικοποίηση κυριαρχεί…Η τάση αυτή δεν είναι κάτι καινούργιο, το καινούργιο είναι ο ρυθμός ανάπτυξης και η φύση της ιδιωτικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και ακόμη η αποδοχή της από σημαντικό μέρος της κοινωνίας…
Είναι αλήθεια ότι λίγες μόνο χώρες μπορούν να αντισταθούν στον άνεμο της ιδιωτικοποίησης και ακόμη πιο λίγες μπορούν να παρέχουν καλής ποιότητας δημόσια πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Κάποιες κυβερνήσεις απρόθυμα ακολουθούν ενώ λίγες θεωρούν την ιδιωτική εκπαίδευση επιθυμητή και ευκαιρία τόνωσης του εκπαιδευτικού τους συστήματος. Η πίεση για το σκοπό αυτό είναι τόσο εσωτερική όσο και εξωτερική. Από τους προβληματισμούς που αναδύονται σε παγκόσμια κλίμακα είναι φανερό ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις βρίσκονται σε κατάσταση σύγχυσης για το θέμα αυτό. Πολλές μάλιστα επιδιώκουν ρυθμίσεις «μη απαγόρευσης» και προσπαθούν να επιβάλουν αυστηρούς κανόνες διασφάλισης ποιότητας…και συνεπώς αποτροπής εξάπλωσης της ιδιωτικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Το πανεπιστήμιο είναι μια ακριβή επένδυση. Η όποια προσπάθεια λειτουργίας ενός πανεπιστημίου πρέπει να είναι συμβατή με την αποστολή του: εκπαίδευση, παραγωγή νέας γνώσης, κριτική συνείδηση της κοινωνίας…Οι εκπτώσεις στην αποστολή του θα οδηγήσουν σε παθογένειες με δραματικές συνέπειες…
Από την ιστορία είναι γνωστό ότι μια χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει το παρόν και το μέλλον της, στηριζόμενη μόνο σε υψηλής ποιότητας δημόσια εκπαίδευση. Αν εξαιρέσει κανείς την Κορέα και την Ιαπωνία, οι «έμπειρες» κοινωνίες στήριξαν την προοπτική τους στο δημόσιου χαρακτήρα εκπαιδευτικό τους σύστημα…
Η δυνατότητα όμως άλλων εκπαιδευτικών προσεγγίσεων δεν συνιστά απειλή αν η ποιότητα και το «κοινό καλό» αποτελούν τους στρατηγικούς στόχους μιας κοινωνίας της οποίας η λειτουργία των θεσμών είναι εξασφαλισμένη.
Με την ανατολή του 21ου αιώνα η ανώτατη εκπαίδευση υπόκειται σε πιέσεις για καινοτομίες και αναμορφώσεις. Ο ρόλος του κράτους έχει περιοριστεί και η αγορά κυριαρχεί!
Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη η μείωση του ρόλου του κράτους έχει επίπτωση στον κοινωνικό ρόλο του πανεπιστημίου. Υπάρχουν όμως και θιασώτες της άποψης, σύμφωνα με την οποία οι μηχανισμοί της αγοράς θα τονώσουν την υπευθυνότητα του πανεπιστημίου, με συνεχή λογοδοσία όσον αφορά στη λειτουργία του, έναντι του κοινωνικού συνόλου.
Είναι γεγονός ότι το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο περνάει από κρίση σε κρίση. Κρίνεται αναγκαίο να ενσωματώσει, με κριτική διάθεση, τη νέα πραγματικότητα στις λειτουργίες του, να πείσει για την ποιότητά του και να ανταποκριθεί στις αναδυόμενες ανάγκες της κοινωνίας μας. Με τον τρόπο αυτό θα αποστερήσει από επιχειρήματα τους θιασώτες του μΚΠ που έχει σήμερα τη δυνατότητα να προσφέρει ελκυστικές προσεγγίσεις που έχει ανάγκη ο παραγωγικός ιστός.
Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο δεν έχει λόγους να φοβάται το μΚΠ, αν το ίδιο ανταποκριθεί πλήρως στην αποστολή του, η πολιτεία ενισχύσει την οικονομική στήριξη και το κύρος του και εξασφαλιστεί η αξιόπιστη λειτουργία των θεσμών….
E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
