Όλα αλλάζουν…

 Στη συνείδηση του κόσμου έχει εδραιωθεί η άποψη «κάθε χρόνο και χειρότερα» και χρησιμοποιείται ευρέως στην καθημερινή ζωή του, σχεδόν ως κανόνας. Και η αλήθεια είναι ότι δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα, είτε επαγγελματικά, είτε οικονομικά, είτε συναισθηματικά, είτε στο φιλικό ή το οικογενειακό περιβάλλον. Δεν πρόκειται απλά περί μιας πεσιμιστικής αντίληψης και θεωρίας, απόρροιας του τρόπου ζωής και συμπεριφοράς των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία, αλλά για μια βιωμένη πραγματικότητα, τα αίτια της οποίας είναι μεν πολλά, ταυτόχρονα όμως θολά έως και δυσδιάκριτα.

Η άποψη αυτή παρατηρεί κανείς ότι κυριαρχεί ιδίως στα κοινωνικά δίκτυα, εκεί όπου ο κάθε πολίτης μπορεί να εκφράζεται όπως θέλει, ίσως και ελεύθερα. Οι αναφορές στο παρελθόν είναι πολύ συχνές και συνοδεύονται με φωτογραφίες μιας παλιάς εποχής ρετρό, που χαρακτηρίζεται πιο αθώα, πιο όμορφη, πιο ευτυχισμένη.

Ανακαλούνται στη μνήμη, κυρίως ηλικιακών ομάδων άνω των πενήντα ετών, τα αθώα και αμέριμνα παιδικά χρόνια που έζησαν. Οι αφηγήσεις είναι συγκινητικές με έκδηλη τη νοσταλγία της «παλιάς καλής εποχής» που χάθηκε και δεν πρόκειται να ξανάρθει.

Τα συναισθήματα είναι ισχυρά, το θυμικό δίνει τη θέση του στο λογικό, από τη μνήμη σβήνονται όλα τα προβλήματα που δημιουργούσε η «παλιά καλή εποχή» και αναδεικνύονται επιλεκτικά και μόνο τα ευχάριστα και ανέμελα της παιδικής ηλικίας, τα οποία με την πάροδο του χρόνου εκτιμώνται ως μοναδικά, τέλεια και ιδανικά.

Η αλήθεια είναι πως η εποχή των παιδικών μας χρόνων δεν ήταν και τόσο ανέφελη. Το ξέρουμε, αλλά αρνούμαστε να το παραδεχτούμε. Η φτώχεια, οι αρρώστιες και η πείνα συνυπήρχαν με το ξέγνοιαστο παιχνίδι στις αλάνες ή στους χωμάτινους δρόμους.

Το γιατί συμβαίνει αυτό μόνο ειδικοί επιστήμονες θα μπορούσαν να το ερμηνεύσουν. Ωστόσο, είναι παγκοίνως γνωστό ότι βιώνοντας το σημερινό κόσμο βρίσκουν παρηγοριά στο χθες. Αυτό προφανώς και δεν είναι κακό, δημιουργεί όμως μια ψευδαίσθηση στο σημερινό νέο, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να κατανοήσει πώς ζούσαν τότε χωρίς κινητό τηλέφωνο ή καν τηλέφωνο, χωρίς τηλεόραση ή ψυγείο, χωρίς ίντερνετ.

Το αδιανόητο για το σημερινό νέο προφανώς θα είναι το πεπερασμένο για τους μελλοντικούς νέους που θα διατυπώνουν με μεγαλύτερη ένταση την ίδια απορία με τους σημερινούς. Αυτή είναι η ζωή, έτσι είναι η ζωή, προχωρά χωρίς να ρωτά εάν είσαι έτοιμος να τη ζήσεις. Η δε τεχνολογία δεν αφήνει περιθώρια αναλύσεων σχετικά με το ηθικό της χρήσης της ή το ανήθικο. Δείτε τι συμβαίνει με την τεχνητή νοημοσύνη.

Ο κόσμος αλλάζει και αποτελεί ευτύχημα για εκείνες τις κοινωνίες που μπορούν να το κατανοήσουν και ακόμη περισσότερο να το προβλέψουν, στο μέτρο του δυνατού, ή να διασφαλίσουν τα όρια μεταξύ του καλού, του κακού και του χρήσιμου.

Όλα λοιπόν αλλάζουν, η εποχή του 1960 δεν θυμίζει σε τίποτε την εποχή του 1980 και πολύ περισσότερο την αρχή της δεύτερης χιλιετίας. Τα πράγματα γίνονται περισσότερο δύσκολα στη δεκαετία του 2020 την οποία διανύουμε.

Κανείς δεν μπορεί ούτε καν να υποθέσει πώς θα είναι η ζωή μας τα επόμενα είκοσι ή σαράντα χρόνια, ακόμη και μετά από πέντε ή έξι. Η ζωή τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα σε ένα κόσμο που πιστεύει ότι πάει μπροστά και που δεν ξέρει ότι πρέπει να πατάει το φρένο όπου χρειάζεται!