Η καταπολέμηση της βίας δεν γίνεται μόνο με τιμωρητικά μέτρα…
Δύο κοινωνικά φαινόμενα απασχολούν την επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα. Αυτά είναι οι γυναικοκτονίες / κακοποιήσεις γυναικών και η βία ανηλίκων. Τα συζητάμε όλοι, μας απασχολεί όλους κι η πίεση που ασκείται στην εκτελεστική εξουσία για να πάρει μέτρα είναι έντονη.
Αναρωτιόμαστε τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια κι έχουμε μια τέτοια έξαρση βίας. Οι ειδικοί επιστήμονες στην ανάλυση κοινωνικών φαινομένων, απαριθμούν μια σειρά από αιτίες που έχουν να κάνουν με τις απανωτές κρίσεις που έχει περάσει η χώρα τα τελευταία χρόνια, όπως η χρεοκοπία και φτωχοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού που διατάραξε την ψυχική ισορροπία πολλών, η πανδημία που μας έκλεισε στα σπίτια για μεγάλο διάστημα και έφερε στην επιφάνεια κρυμμένες αντιπαλότητες μέσα στις οικογένειες αλλά και η χαλαρότητα εφαρμογής των νόμων σε τέτοιες περιπτώσεις.
Όμως τα θέματα αυτά είναι πολυσύνθετα και δεν μπαίνουν εύκολα σε μονοδιάστατες εξηγήσεις και ούτε οι λύσεις είναι τόσο απλές. Γι’ αυτό δεν υπάρχει μια χώρα στον αναπτυγμένο κόσμο που να το έχει λύσει για να την πάρουμε σαν παράδειγμα και να το εφαρμόσουμε κι εμείς.
Η αντιπολίτευση πιέζει την κυβέρνηση να συμπεριλάβει ως νομικό όρο την γυναικοκτονία και να τη διαχωρίζει από την ανθρωποκτονία. Το σκεπτικό δεν είναι λάθος, είναι για να μην μπορούν οι θύτες να επικαλούνται ως ελαφρυντικό στα δικαστήρια το «έγκλημα πάθους» και να πέφτουν στα μαλακά. Αν και αναρωτιέμαι, οι δικαστές που κάθονται στην έδρα έχουν ανάγκη και από νόμο που να προβλέπει ξεχωριστά τη γυναικοκτονία για να επιβάλλουν τις προβλεπόμενες ποινές;
Σύμφωνα με τις καταγραφές, κάθε 45 λεπτά καταγγέλλεται και μια περίπτωση κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας. Και μιλάμε για αυτές που φθάνουν μέχρι τα αστυνομικά τμήματα και όχι για το σύνολο κακοποιητικών ενεργειών που συμβαίνουν πίσω από τους τοίχους των σπιτικών ανά την επικράτεια.
Χιλιάδες λοιπόν οι περιπτώσεις που φθάνουν στις δικαστικές αίθουσες και πάμπολλες οι περιπτώσεις που τα θύματα ανακαλούν ενώπιον των δικαστών. Ασχέτως αν η ανάκληση δεν έχει καμιά αξία αφού το αδίκημα αυτό διώκεται πλέον αυτεπάγγελτα.
Και πάμε στην βία ανηλίκων που είναι άλλη μια μάστιγα της εποχής. Ο Υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων μέσα στα σχολεία όπως οι 5ημερες αποβολές μαθητών, η πλατφόρμα υποδοχής καταγγελιών, η αποζημίωση από τους γονείς των καταστροφών που διαπράττουν τα παιδιά τους στο σχολείο, επιτροπές διαχείρισης περιστατικών από καθηγητές, ψυχολόγους κλπ.
Όχι πως τα μέτρα είναι άσχημα. Ενδεχομένως τα φαινόμενα βίας να μειωθούν μέσα στους σχολικούς χώρους. Δεν θα πάψουν όμως, γιατί απλά θα μεταφερθούν εκτός σχολείου. Στις πλατείες στις γειτονιές, στους δρόμους, όπου οι καθηγητές δεν έχουν αρμοδιότητα. Επομένως αλλού πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις και οι επιστήμονες ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης απέναντι στη νεολαία και να καταθέσουν τις δικές τους απαντήσεις προτάσεις.
Και ξεκινώντας από την οικογένεια γιατί, αν και όχι ειδικός, εικάζω πως εκεί βρίσκεται η ρίζα του κακού. Σε συνδυασμό δε με την ενδοοικογενειακή βία, άραγε πρέπει να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει πως ένα παιδί που μεγαλώνει μέσα σε μια οικογένεια με καυγάδες, τσακωμούς, τιμωρίες, ξυλοδαρμούς, όταν βγει στο δρόμο, στην πλατεία, στο σχολείο, δεν θα εκφράσει με βία τη συσσωρευμένη οργή και αγανάκτησή του για τις συνθήκες του σπιτιού του; Ή δεν θα ενταχθεί σε κάποια τοπική συμμορία συνομηλίκων του για να νοιώσει τη σιγουριά, την κατανόηση και την πυγμή που δεν βρίσκει στο σπίτι του;
Κάποιοι λένε πως αυτά τα κοινωνικά φαινόμενα των καιρών μας, πάντα συνέβαιναν πίσω από τους τοίχους του οικογενειακού ασύλου. Απλά τώρα με τα μέσα της κοινωνικής δικτύωσης φωτίζονται ευκολότερα και δημοσιοποιούνται περισσότερο. Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Αυτό που πάντως έχει σημασία είναι πως μόνο με τιμωρητικά μέτρα, τα φαινόμενα δεν θα εκλείψουν. Παρέμβαση στις αιτίες που γεννούν τα φαινόμενα χρειάζεται και πάνω σ’ αυτό πρέπει να δουλέψουν επιστήμονες από κοινού με την εκτελεστική εξουσία. Οι γονείς πρέπει να εκπαιδευτούν και να κάτσουν στα θρανία. Μπας και μάθουμε, επιτέλους, την πεμπτουσία των σχέσεων και έτσι αρχίσουμε να ανατρέφουμε τα παιδιά μας με αρχές και αξίες που θα τα κάνει ανθρώπους κανονικούς, με σεβασμό στην πνευματική, ψυχική και σωματική ακεραιότητα των συντρόφων τους αλλά και των φίλων τους!
ΜΙΛΤΟΣ ΓΗΤΑΣ
