Ο κορωνοϊός ανέδειξε τη σημασία του Κράτους!

• Η πανδημία ανέδειξε δραματικά και ακαριαία μερικές απλές αλήθειες, οι οποίες θάβονταν συστηματικά τα προηγούμενα χρόνια κάτω από ένα βουνό μύθων και ιδεολογημάτων γύρω από την αποτελεσματικότητα της αγοράς και τα προβλήματα του κράτους.
Φάνηκε τώρα, όσο ποτέ άλλοτε, το πόσο σημαντικά είναι τα δημόσια αγαθά και ο δημόσιος χώρος, έννοιες που πολεμήθηκαν συστηματικά τις τελευταίες δεκαετίες στο όνομα της αγοράς, της υπερκατανάλωσης και του κέρδους. Τη στιγμή της κρίσης, όμως, οι πραγματικές αξίες έρχονται στην επιφάνεια και συνειδητοποιούμε όλοι τι στ’ αλήθεια είναι σημαντικό. Τι «μετράει» τελικά στη ζωή.
Βιώνουμε την αξία της δημόσιας περίθαλψης και το κόστος της υποβάθμισής της, ενώ βγαίνουμε στα μπαλκόνια να χειροκροτήσουμε τους επαγγελματίες της Υγείας που δίνουν τη μάχη τους με την ασθένεια.
Το ζήτημα έχει ασφαλώς μια ηθική διάσταση, αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Γίνεται σαφές με πραγματιστικούς όρους ότι δεν μπορείς να αφήσεις την αγορά και το κέρδος να ρυθμίζει το δημόσιο συμφέρον γιατί τελικά το σύστημα δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Και την κρίσιμη στιγμή είμαστε όλοι ακάλυπτοι. Προνομιούχοι και μη.
Γίνεται φανερό ότι ουδείς μπορεί να ζήσει καλά ως μονάδα σε μια κοινωνία που δεν παρέχει καλή δημόσια περίθαλψη, ελευθερία, κοινωνική ευημερία, μέσα σε υγιές και ισορροπημένο φυσικό περιβάλλον.
Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, οι ανισότητες αυξάνονται, η οικονομική ισορροπία διαταράσσεται από διαδοχικές κρίσεις, το περιβάλλον καταστρέφεται, ενώ το βιοτικό επίπεδο της μεσαίας τάξης στον ανεπτυγμένο κόσμο υποβαθμίζεται.
Τώρα που η πανδημία έκλεισε τη μισή ανθρωπότητα στα σπίτια της, απειλείται μια στις τρεις θέσεις εργασίας και έρχεται μάλλον μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση, όλοι βασίζονται στο κράτος, το οποίο επί δεκαετίες ήταν υπό διωγμό.
Μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις δέχονται τεράστια ποσά ως κρατική ενίσχυση, κάποιοι κολοσσοί πιθανόν θα κρατικοποιηθούν, ενώ και εκατομμύρια εργαζόμενοι πληρώνονται πλέον από το δημόσιο σε όλο τον κόσμο.
Είναι φανερό ότι ο κόσμος άλλαξε μέσα σε μερικές ημέρες και οι καταστάσεις που διαμορφώθηκαν δεν επιτρέπουν μια επιστροφή στα προηγούμενα. Υπάρχει μια νέα κατάσταση η οποία οδηγεί σε μια αδιαμόρφωτη ακόμα νέα «κανονικότητα», με καινούργια οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά δεδομένα.
Σήμερα, το ζήτημα είναι ακριβώς να μην επιστρέψουμε στα ίδια, ούτε να αφεθούν οι εργαζόμενοι και η κοινωνία απροστάτευτοι στις θηριώδεις δυνάμεις της οικονομικής καταστροφής οι οποίες έχουν τεθεί σε κίνηση.
Δεν υπάρχει κάποια νομοτέλεια για το πώς θα είναι η νέα πραγματικότητα. Εξαρτάται από τους συσχετισμούς που θα διαμορφωθούν και τις αποφάσεις που θα ληφθούν. Μπορούμε να πάμε μπροστά ή πίσω. Πρέπει να επαναξιολογηθούν οι προτεραιότητες, με έμφαση στα δημόσια αγαθά, στην κοινωνική ευημερία και σε μια ισορροπημένη σχέση με το περιβάλλον. Διαφορετικά οι δυνάμεις της αδράνειας θα μας πάνε ακόμα πιο πίσω.