Δεν μπορεί οι δάσκαλοι να μη θέλουν την αξιολόγηση!
Οι Ομοσπονδίες των Εκπαιδευτικών, ΔΟΕ και ΟΛΜΕ, αποφάσισαν πανεκπαιδευτική απεργία που έγινε στις 15-2-2023, με βασικό αίτημα να μην προχωρήσει η ατομική αξιολόγηση των διδασκόντων. Άρχισε ήδη πριν από ένα χρόνο η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, δηλαδή η αξιολόγηση του παραγόμενου έργου σε κάθε σχολείο. Το πρώτο ερώτημα που έρχεται στο μυαλό του κάθε πολίτη που δεν είναι δάσκαλος είναι: αυτό το έργο ποιος το παράγει; Και φυσικά υπάρχει το συνολικό έργο της κάθε σχολικής μονάδας και καλώς αξιολογείται. Αλλά αναντίρρητα υπάρχει και το έργο «ενός εκάστου» των δασκάλων, που μέσα στην αίθουσα της διδασκαλίας παράγει ένα από τα σπουδαιότερα και ωραιότερα έργα σε κάθε κοινωνία, αυτό της διαπαιδαγώγησης των παιδιών μας, ό,τι πιο όμορφο υπάρχει στον κόσμο που ζούμε. Γι΄ αυτό το έργο τους οι δάσκαλοι απέκτησαν την αγάπη και τον σεβασμό της κοινωνίας. Γιατί λοιπόν αντιδρούν να αξιολογηθούν για το έργο τους; Όσο κι αν φαίνεται παράξενο δεν φταίνε οι δάσκαλοι που δεν γίνεται αξιολόγηση.
Μέχρι το 1980 γινόταν η αξιολόγηση των διδαδασκόντων από τους Επιθεωρητές. Δεν ήταν πάντα οι καλύτεροι, αυτό είναι γνωστό. Υπήρξαν όμως και πολλοί αξιόλογοι που τίμησαν τη θέση τους και έκριναν δίκαια τους δασκάλους με τις εκθέσεις αξιολόγησης και βοηθούσαν συμβουλευτικά τους νέους και στα διοικητικά του σχολείου. Με την κατάργηση της θέσης των Επιθεωρητών το 1981, έπαψε κάθε αξιολόγηση. Το 1983 τη θέση των Επιθεωρητών κατέλαβαν οι Σχολικοί Σύμβουλοι, αλλά το έργο τους ήταν απλά συμβουλευτικό, χωρίς να έχουν νόμιμο δικαίωμα αξιολόγησης.
Αυτή η άρνηση για αξιολόγηση ήταν έργο των συνδικαλιστών. Τα συνδικαλιστικά όργανα των Εκπαιδευτικών, οι Ομοσπονδίες, κομματικοποιήθηκαν και απέκτησαν τεράστια δύναμη που το κυβερνών κόμμα ελάμβανε σοβαρά υπόψη. Αντέδρασαν οι συνδικαλιστές σε κάθε αξιολόγηση κι έτσι οι Σχολικοί Σύμβουλοι, οι αντικαταστάτες των Επιθεωρητών, περνούσαν τυπικά και μόνον από τα σχολεία, χωρίς να έχουν το δικαίωμα ούτε να συζητήσουν κάτι από την πορεία και τον τρόπο διδασκαλίας ενός μαθήματος που παρακολουθούσαν στην αίθουσα. Υπήρξαν μάλιστα -ελάχιστοι- δάσκαλοι που δεν δεχόταν τον Σχολικό Σύμβουλο να μπει στην τάξη τους.
Πέρασαν από τότε 42 χρόνια χωρίς να υπάρξει καμιά αξιολόγηση, κάτι που δεν συμβαίνει σε καμιά άλλη χώρα της Ευρώπης. Σε όλα αυτά τα χρόνια γίνονταν συζητήσεις στο Υπουργείο Παιδείας και στους Εκπαιδευτικούς αν πρέπει να γίνεται κάποια αξιολόγηση και πώς και από ποιον. Η ευθύνη βαρύνει τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Οι συνδικαλιστές είχαν τις απόψεις τους -όπως έχουν και τώρα- αλλά την ευθύνη την έχει το κράτος. Καμιά κυβέρνηση δεν πήρε καμιά απόφαση και το θέμα έμεινε για τόσα χρόνια κενό γράμμα. Μόλις πριν ένα χρόνο αποφάσισε το Υπουργείο Παιδείας, ύστερα από διαπραγματεύσεις με τα συνδικαλιστικά όργανα των Εκπαιδευτικών, να γίνεται αξιολόγηση και στη σχολική μονάδα και ατομικά στον κάθε δάσκαλο.
Το αν πρέπει να γίνεται αξιολόγηση στο έργο τους, πιστεύω πως δεν το αρνούνται οι δάσκαλοι. Απλά όλοι οι σημερινοί δάσκαλοι διορίστηκαν και πολλοί συνταξιοδοτήθηκαν χωρίς ποτέ να αξιολογηθούν ως δημόσιοι υπάλληλοι από την κρατική εξουσία και τους είναι δύσκολο να αποδεχτούν ότι κάποιος πρέπει να κρίνει το έργο τους. Όμως ο κάθε εργαζόμενος σε οποιαδήποτε δουλειά, είτε στον ιδιωτικό τομέα είτε στο Δημόσιο, κρίνεται και αξιολογείται από τον εργοδότη του. Οι ίδιοι οι Εκπαιδευτικοί αξιολογούν τους μαθητές τους και τους βαθμολογούν. Άρα, κανένας δάσκαλος δεν θα σου πει ότι δεν χρειάζομαι κανέναν έλεγχο στο έργο μου. Μερικοί βέβαια ισχυρίζονται: Και τι έγινε στα σαράντα τόσα χρόνια που δεν γινόταν καμιά αξιολόγηση, δεν δούλευε ο δάσκαλος; δεν δούλευαν τα σχολεία;
Αλήθεια είναι, ο δάσκαλος όταν μπαίνει στην αίθουσα κι αντικρίζει τα μάτια των μαθητών του, δεν χρειάζεται να του πει κανένας τι να κάνει. Τον ελέγχει η συνείδησή του, τον ελέγχουν οι μαθητές του, οι γονείς των μαθητών του, η κοινωνία. Εξαιρέσεις μη συνειδητών υπήρχαν και με την αξιολόγηση και χωρίς αυτή και πάντα θα υπάρχουν σ΄ όλους τους επαγγελματικούς κλάδους και σ΄ όλον τον κόσμο. Αλλά «Η γυναίκα του Καίσαρος δεν χρειάζεται να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται».
Οι δάσκαλοι πρέπει να απαιτήσουν οι ίδιοι να αξιολογείται το έργο τους. Το ωραίο –επαναλαμβάνω- έργο τους. Ούτε είναι όλοι ίδιοι, γιατί αυτό λέγεται ισοπέδωση. Από τη φύση του και από την επιμέλεια που ο καθένας έχει στη δουλειά του, σε όποια δουλειά, υπάρχουν οι άριστοι, οι καλοί, και οι μέτριοι. Αυτοί που θα αξιολογήσουν τον δάσκαλο θα ανήκουν -θα πρέπει να ανήκουν- στους πρώτους.
Το πώς θα επιτευχθεί αυτό είναι λιγάκι δύσκολο. Πάντα θα υπάρχουν και οι άδικες κρίσεις. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις κοινωνίες. Δεν αποτελεί εξαίρεση η δική μας κοινωνία, η ελληνική. Και οι δάσκαλοι οφείλουν να μην δίνουν το δικαίωμα σε κανέναν να τους ψέγει ότι εργάζονται χωρίς έλεγχο από τον εργοδότη τους, που είναι το Δημόσιο.
